America’s Cup. Po 60 latach brytyjski jacht ponownie w meczu o Puchar Ameryki!

INEOS Britannia startujący w barwach Royal Yacht Squadron Ltd. wygrał regaty pretendentów Louis Vuitton Cup i zdobył prawo startu w meczu o w 37. Puchar Ameryki przeciwko obrońcy trofeum Emirates Team New Zealand. Załoga dowodzona przez Bena Ainslie po pokonaniu włoskiej drużyny Luna Rossa Prada Pirelli Team 7-4, jest pierwszą brytyjską drużyną od 60 lat, która tego dokonała.

Tekst: Waldemar Heflich
Zdjęcia: materiały prasowe 37. America’s Cup i ETNZ

Brytyjski zespół INEOS Britannia, którego właścicielem jest miliarder sir Jim Ratcliff, jest syndykatem wyzywającym Nowozelandczyków do obrony Pucharu Ameryki i występuje w Barcelonie w roli Challenger of Record 37. America’s Cup Louis Vuitton.

Skipper INEOS Britannia Team, sir Ben Ainslie, powiedział: „To wielki dzień dla naszego zespołu. Chcę powiedzieć, że dumny jestem nie tylko z tych na wodzie, ale także z tych wszystkich, którzy są na brzegu w Barcelonie, a także z tych z Wielkiej Brytanii w Brackley, którzy pomagają nam w kwestiach technicznych. Cieszę się z powodu wszystkich naszych fanów i kibiców – to wielki moment. Założyliśmy ten zespół 10 lat temu, kiedy Wielka Brytania nie brała udziału w Pucharze Ameryki i potrzeba było wielu ludzi, aby nam pomagać. Mamy niesamowite wsparcie sir Jima Ratcliffe’a i jego zespołu w INEOS, i chciałbym bardzo podziękować wszystkim, którzy wspierali nas jako zespół i brytyjskie żeglarstwo w ogóle, ta chwila jest dla was”.

Puchar Ameryki to najstarsze międzynarodowe trofeum sportowe na świecie, którego początki sięgają 22 sierpnia 1851 roku, kiedy to w Cowes odbył się wyścig wokół Wyspy Wight zakończony zwycięstwem amerykańskiego szkunera „America”. Pomimo wieloletnich starań Wielka Brytania nigdy nie zdobyła Pucharu Ameryki. Teraz sir Ben Ainslie i jego załoga stają przed wielką szansą. Wrzesień 1964 roku, był to ostatni raz, kiedy brytyjski jacht brał udział w meczu o Puchar Ameryki. Jacht nazywał się „Sovereign”, a jego sternikiem był Peter Scott. Przegrali wówczas 4 do 0 z „Constellation” z New York Yacht Club. Teraz, 60 lat po tym wydarzeniu INEOS Britannia weźmie udział w meczu o Puchar Ameryki.

Jacht „Britannia” klasy AC75 powstał po dwóch i pół roku projektowania, budowy i wyposażenia w Wielkiej Brytanii. Pracował nad nim zespół projektowo-inżynierski INEOS Britannia w siedzibie zespołu Mercedes-AMG Petronas F1 Team w Brackley w Northamptonshire. INEOS Britannia nawiązał współpracę z działem naukowo badawczym zespołu F1, aby zgromadzić najbardziej utalentowanych przedstawicieli branży morskiej i motoryzacyjnej do realizacji projektu w kampanii America’s Cup.

Historia żeglarskich pojedynków o Puchar Ameryki rozpoczęła się 22 sierpnia 1851 roku, kiedy to w regatach wokół angielskiej wyspy Wight amerykański szkuner „America” aż o 24 minuty wyprzedził angielską „Aurorę”. Główna nagroda, ufundowany za 100 gwinei przez Royal Yacht Squadron srebrny dzban, zabrany został do USA i stał się własnością syndykatu z New York Yacht Club. W 1870 roku Wielka Brytania wyzwała na pojedynek USA. Jego areną były wody koło Nowego Jorku. Pochodzący z biednej rodziny James Ashbury, który dorobił się milionów na handlu, chcąc się wkupić w łaski brytyjskiej arystokracji, dał pieniądze na wybudowanie jachtu „Cambria”. Jego kapitanem został John Tannock. Amerykanie wystawili szkuner „Magic”, który dowodzony przez Andrew Comstocka pokonał „Cambrię” i obronił Puchar Ameryki. W Anglii ogłoszono żałobę… Tak oto rozpoczęła się historia najstarszej sportowej imprezy na świecie. Jej nazwa – America’s Cup – wzięła się od nazwy szkunera „America”, który po raz pierwszy zdobył to trofeum…

1851: America (USA/C.Brown) – Aurora (Anglia) 1:0
1870: Magic (USA/A.Comstock)- Cambria (Anglia/J.Tannock) 1:0
1871: Sappho (USA/N.Comstock)- Livonia (Anglia/J.r.Woods) 4:1
1876: Madeleine (USA/J.Williams) – Countess of Dufferin (Kanada J.E.Ellsworth) 2:0
1881: Mischief (USA/N.Clock) – Atalanta (Kanada/A.Cuthbert) 2:0
1885: Puritan (USA/A.J.Crocker) – Genesta (Anglia/J.Carter) 2:0
1886: Mayflower (USA/M.Stone) – Galatea (Anglia/D.Bradford) 2:0
1887: Volunteer (USA/H.C.Haff)- Thistle (Szkocja/J.Barr) 2:0
1893: Vigilant (USA/W.Hansen) – Valkyrie II (Anglia/W.Cranfield) 3:0
1895: Defender (USA/H.C.Haff) – Valkyrie II (Anglia/W.Cranfield) 3:0
1899: Columbia (USA/C.Barr)-Shamrock (Ulster/A.Hogarth) 3:0
1901: Columbia (USA/C.Barr)-Shamrock II (Ulster/E.A.Sycamore) 3:0
1903: Reliance (USA/C.Barr)-Shamrock II (Ulster/R.Wringe) 3:0
1920: Resolute (USA/C.F.Adams)-Shamrock IV (Ulster/W.Burton) 3:2
1930: Enterprise(USA/H.Vanderblit)-Shamrock V (Ulster/N.Heard) 4:0
1934: Rainbow (USA/H.Vanderblit) – Endeavour (Anglia/T.O.M. Sopwich) 4:2
1937: Ranger (USA/H.Vanderblit) – Endeavour II (Anglia/T.O.M. Sopwich) 4:0
1958: Columbia (USA/B.Cunningham)- Sceptre (Anglia/G.Mann) 3:1
1962: Weatherly (USA/B.Mosbacher)- Gretel (Australia/J.Sturrock) 4:1
1964: Constellation (USA/E.Ravier, E.Ridder) – Sovereign (Anglia/P.Scott) 4:0
1967: Intrepid (USA/B.Mosbacher) – Dame Pattie (Australia/ J.Sturrock) 4:0
1970: Intrepid (USA/B.Ficker) – Gretel II (Australia/J.Hardy) 4:1
1974: Courageous (USA/R.Bavier) – Southern Cross (Australia/ J.Cuneo) 4:0
1977: Courageous (USA/T.Turner) – Australia (Australia/N.Robins) 4:0
1980: Freedom (USA/D.Conner) – Australia (Australia/J.Hardy) 4:1
1983: Australia II (Australia/J.Bertrand) – Liberty (USA/ D.Conner) 4:3
1987: Stars and Stripes (USA/D.Conner) – Kokabura III (Australia/ I.Murray) 4:0
1988: Stars and Stripes (USA/D.Conner) – New Zealand (Nowa Zelandia/D.Barnes) 2:0
1992: America 3 (USA/B.Koch/H.Melges) – Il Moro di Venezia (Włochy/ P.Cayard) 4:1
1995: New Zealand (Nowa Zelandia/R.Coutts) – Young America (USA/D.Conner) 5:0
2000: New Zealand (Nowa Zelandia/R.Coutts) – Prada Challenge (Włochy/F.de Angelis) 5:0
2003: Team New Zealand (Nowa Zelandia/D.Barker) – Alinghi (Szwajcaria/R.Coutts) 0:5
2007: Alinghi (Szwajcaria/B.Butterworth) – Emirates Team New Zealand (D.Barker) 4-2
2010: Alinghi 2 (Szwajcaria/B.Butterworth) – BMW Oracle Racing (USA, J.Spithill) 0-2
2013: Oracle Racing Team (USA/J.Spithill) – Emirates Team New Zealand (D.Barker) 9-8
2017: Emirates Team New Zealand (P.Burling) – Oracle Racing, (USA/J.Spithill) 7-1 2021: Emirates Team New Zealand (P.Burling)- Luna Rosa Prada Pirelli (ITA/F.Bruni) 7-
2024: Emirates Team New Zealand (P.Burling) – INEOS Britannia, (GBR/B.Ainslie) X

Gospodarze regat:

Wielka Brytania: Cowes 1851
USA: Nowy Jork 1870-1920, Newport 1930-1983, San Diego 1988-1995, San Francisco 2013
Australia: Fremantle 1987
Bermudy: 2017
Nowa Zelandia: Auckland 2000, 2003, 2021
Hiszpania: Walencja 2007, Barcelona 2024

Kraje, które zdobyły Puchar Ameryki:

USA: 1851-1980 i 1987, 1988, 2010, 2013
Australia: 1983
Szwajcaria: 2003, 2007
Nowa Zelandia: 1995, 2000, 2017, 2021