Wspomnienie kpt. Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz

Kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, najwybitniejsza polska żeglarka i pierwsza kobieta, która samotnie opłynęła świat, zmarła w wieku 84 lat.

Tekst mat. pras. PZŻ
zdjęcia Jan Dominowski

Krystyna Chojnowska urodziła się 15 lipca 1936 r. w Warszawie. Po zakończeniu II wojny wraz z rodziną przeprowadziła się do Ostródy, gdzie uczęszczała do liceum. Podczas studiów na Wydziale Budownictwa Okrętowego Politechniki Gdańskiej poznała przyszłego męża Wacława Liskiewicza. Oboje zawodowo zajęli się projektowaniem statków, organizowali również rejsy na stanowiącym ich własność jachcie “Mechatek”. Chojnowska-Liskiewicz uczestniczyła również w innych wyprawach morskich.

W czerwcu 1975 r. Polski Związek Żeglarski wybrał ją do samotnego rejsu dookoła świata. Jacht specjalnie pod kątem planowanego rejsu zbudowała Stocznia Jachtowa im. Josepha Conrada Korzeniowskiego, gdzie biurem projektowym kierował mąż żeglarki. Jacht otrzymał imię „Mazurek” a uroczysty start rejsu z portu w Las Palmas odbył się 10 marca 1976 roku. Chojnowska-Liskiewicz szybko jednak musiała zawrócić w związku z awarią samosteru. Ponownie wyruszyła 28 marca. Trasa rejsu przebiegała przez Atlantyk, Kanał Panamski, Ocean Spokojny, Australię i wokół Afryki. Po dwóch latach, 20 marca 1978 zamknęła ona pętlę rejsu dookoła świata w pobliżu wysp Zielonego Przylądka. W tym czasie przepłynęła 28 696 mil morskich.

Kapitan Chojnowska-Liskiewicz znana była z walki o należytą pozycję kobiet w środowisku żeglarskim. Wyrazem tej walki były choćby organizowane przez nią rejsy tylko dla kobiet. W swojej książce pt. „Pierwsza dookoła świata” wyjaśnia, że ze wszech miar zależało jej na wyrównywaniu szans i stwarzaniu możliwości kobietom do żeglowania, bo w ówczesnych czasach, z powodu arogancji mężczyzn, trudno im było dostać się do jakiejkolwiek załogi. Ta niesprawiedliwość bardzo ją bolała.

„Ze złośliwą radością myślałam o wielu kapitanach, którzy kobiety w załogach mieszanych obowiązkowo zapędzają do garnków. Często tracą dobrych sterników, nawigatorów, mechaników, żaglomistrzów, oficerów, a zyskują szanse na niestrawność. A znam kilku doskonałych kucharzy-żeglarzy…” – pisała na łamach książki kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz.

Krystyna Chojnowska-Liskiewicz do końca życia pływała i popularyzowała żeglarstwo. Zasiadała w jury nagród Rejs Roku oraz Kolosy, była członkiem Komisji Żeglarstwa Morskiego Polskiego Związku Żeglarskiego. Za swoją działalność została uhonorowana Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, a także Srebrnym Medalem Ministerstwa Sportu i Młodzieży Republiki Francji. Za rejs z 1978 roku otrzymała najważniejsze polskie wyróżnienie żeglarskie – Srebrny Sekstant, a za całokształt żeglarskich osiągnięć, w szczególności za to, że jako pierwsza kobieta na świecie samotnie opłynęła kulę ziemską – Super Kolosa (2008). Jej wyczyn został również wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz jest też członkinią elitarnego nowojorskiego The Explorers Club.

– Polskie żeglarstwo poniosło niewyobrażalną stratę. Kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz dokonała wyczynu spektakularnego, który okazał się bodźcem nie tylko do rozwoju, ale też do popularyzacji żeglarstwa. Kluby żeglarskie w całej Polsce przeżywały prawdziwe oblężenie, każdy chciał być, jak Krystyna Chojnowska-Liskiewicz. Ale Pani Kapitan była jedyna w swoim rodzaju, z jednej strony zawsze skromna, z drugiej zaś potrafiąca wykorzystać swoje sukcesy i pozycję do walki w słusznej sprawie, jak choćby o pozycję kobiet w żeglarskim, stereotypowo męskim świecie. Z pewnością, gdyby nie osiągnięcia Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, gdyby nie jej codzienna praca na rzecz polskiego żeglarstwa, nie byłoby ono dzisiaj w tym miejscu, w którym jest. W imieniu całej społeczności żeglarskiej, którą mam zaszczyt reprezentować, chciałbym jeszcze raz wyrazić ogromną wdzięczność za te żeglarskie fundamenty, na których opiera się tradycja polskiego żeglarstwa. Człowiek żyje dopóty, dopóki trwa pamięć o nim – w pamięci żeglarzy kapitan Krystyna Chojnowska – Liskiewicz będzie żyć wiecznie. W tych trudnych chwilach, w imieniu swoim, Zarządu Polskiego Związku Żeglarskiego i żeglarskiej społeczności przekazuje wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie, przyjaciołom i współpracownikom – powiedział Tomasz Chamera, prezes Polskiego Związku Żeglarskiego.